Asbest

VEEL GESTELDE VRAGEN OVER ASBEST

Wat is asbest?
Asbest is een verzamelnaam voor een aantal mineralen, die zijn opgebouwd uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. Asbest is een natuurlijk materiaal en werd tot in de jaren ‘80 vaak gebruikt om zijn goede eigenschappen: het is sterk, slijtvast, bestand tegen hoge temperaturen, isolerend en bovendien goedkoop. Het is verwerkt in veel bouwmaterialen zoals in golfcementplaten en als zodanig kan het voorkomen in gebouwen en woningen. Alleen wanneer het materiaal wordt beschadigd komen vezels vrij. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij boren, zagen, schuren of wanneer het materiaal breekt. Ook bij brand kunnen asbestvezels vrijkomen.

Bestaan er verschillende soorten asbest?
De meeste typen asbest in Nederland zijn wit asbest (ook wel chrysotiel genoemd), blauw asbest (Crocidoliet) en bruin asbest (Amosiet).
In de meeste asbesthoudende producten zit wit asbest, vaak vermengd met andere typen asbest. Blauw en bruin asbest (amfibolen) zijn in potentie gevaarlijker dan wit asbest vanwege de structuur en de vorm van de asbestvezels.

Hoe is asbest te herkennen?
Op breukvlakken en bij beschadigingen is aan de vezelachtige structuur vaak te zien of het om een asbestverdacht materiaal gaat. Meestal heeft asbest een witte tot lichtgrijze kleur, maar het kan ook lichtgrijs tot donkergrijs zijn. Alleen een microscopische analyse kan bewijzen of het materiaal of product echt asbest bevat.

Wat houdt het verbod op het gebruik van asbest precies in?
Ten tijde van de bouw van veel gebouwen was het gebruik van asbest nog niet verboden. De risico’s die asbest oplevert voor de gezondheid waren toen nog niet bekend. Sinds 1993 zijn de meeste toepassingen van asbest verboden. Vanaf die tijd is het verboden om asbest bevattende producten te bewerken, te verwerken of in voorraad te houden. Het opnieuw gebruiken van oude asbest bevattende producten en afval is ook verboden.

Wat zijn de gezondheidseffecten van asbest?
Gezondheidsrisico’s kunnen alleen optreden wanneer losse asbestvezels ingeademd worden. Asbestvezels die in de lucht zweven, kunnen na inademen diep in de longen doordringen. Het langdurig inademen van asbestvezels kan op den duur tot ernstige ziektes leiden. Het gevaar voor de gezondheid hangt sterk af van het aantal vezeltjes dat mensen inademen. Met name mensen die jarenlang – dag in dag uit – grote hoeveelheden asbestvezels inademen, lopen een echt risico.

Wat is de kans op ziekte door asbest?
Niet iedereen die asbestvezels inademt, krijgt daardoor kanker of stoflongen. De kans op deze ziektes wordt groter bij het langdurig inademen van hoge concentraties asbest. Door een eenmalige hoge blootstelling aan asbest (zoals kan gebeuren na een brand met asbest) is de kans op het krijgen van kanker of stoflongen verwaarloosbaar klein. Het échte risico van asbest is aanwezig bij langdurige blootstelling aan grote hoeveelheden asbestvezels in de lucht. Dit soort blootstelling vond vooral vroeger plaats in sommige werksituaties, waarbij werknemers jarenlang, dag in dag uit, grote hoeveelheden asbest hebben ingeademd. Bloostelling moet niettemin zo veel mogelijk worden voorkomen om elk mogelijk risico te vermijden. Neem daarom de omschreven voorzorgsmaatregelen zo veel mogelijk in acht.

Ik ben zwanger. Loop ik extra risico?
Nee, er is geen extra risico voor zwangere vrouwen. Er is ook geen risico voor het ongeboren kind.

Lopen kinderen meer risico dan volwassenen?
Kinderen zijn niet gevoeliger voor asbestvezels dan volwassenen. Maar ze mogen natuurlijk niet met asbestvezels in aanraking komen, dus let u erop dat uw kinderen op een schone plek spelen.

Ik woon al jaren in een woning met asbest. Loop ik risico?
In meer dan de helft van alle woningen zit asbest. Een risico voor de gezondheid bestaat alleen als er in de lucht losse asbestvezels zijn. Uit stevig (“hechtgebonden”) asbest in platen van asbestcement komen alleen vezels vrij als de platen beschadigd worden. Doorgaans bevat de lucht in woningen weinig asbestvezels, niet veel meer dan de buitenlucht. Bij normale blootstelling blijkt het gezondheidsrisico heel gering te zijn.

Wat gebeurt er met asbestvezels die worden ingeademd?
Vezels kunnen door inademen in de longen terechtkomen. Sommige vezels worden weer uitgeademd en andere worden door het lichaam afgevoerd.
Soms blijven vezels in de longen achter en na vele jaren kan dit tot asbest gerelateerde aandoeningen leiden. Er bestaat geen onderzoeksmethode om te bekijken of er vezels in de longen zitten. Bij inslikken komen de asbestvezels niet in de longen maar in de maag en daar kunnen ze geen kwaad. Vanuit uw maag worden de vezels afgevoerd.

Wat moet ik doen als ik mogelijk asbestvezels heb ingeademd?
Het is niet waarschijnlijk dat u (veel) vezels heeft ingeademd. De kans dat u hier gezondheidseffecten van krijgt is verwaarloosbaar klein.

Kan getest worden of ik asbestvezels heb ingeademd?
Nee, hier bestaat geen test voor. Asbestvezels zijn ook niet zichtbaar op röntgenfoto’s.